این مصوبه که مفاد آن برای همه دستگاه‌های دولتی و
عمومی و همچنین عوامل ساخت‌وساز در شهرها لازم‌الاجرا عنوان شده است، در
نظر دارد سبک‌های «معماری ایرانی-اسلامی» را احیا کند.
به این منظور،
در طراحی و ساخت واحدهای مسکونی رعایت 5 نوع ضابطه، الزامی شده است و
سازنده‌ها به استفاده از هنرهای برگرفته از معماری صدر اسلام و مصالح
استفاده شده در آن زمان، توصیه شده‌اند.
شورای
عالی شهرسازی و معماری کشور برای طراحی داخلی واحدهای مسکونی در دست ساخت
تاکید کرده است، از این پس باید یک «فضای مرکزی» در داخل آپارتمان به عنوان
کانون فعال و زنده خانه، ایجاد شود. همچنین انعکاس نور مستقیم طبیعی در
داخل فضاهای اصلی نیز الزامی است ضمن اینکه بکارگیری نماهای آلومینیومی و
شیشه‌ای جدا از معماری بنا، ممنوع اعلام شده است.
متن کامل مصوبه شورای
عالی شهرسازی و معماری ایران در خصوص ضوابط و شاخص‌های لازم جهت بازیابی
هویت شهرسازی و معماری اسلامی-ایرانی در زیر آمده است:
1- کلیات
در
راستای وظایف محوله براساس سند چشم‌انداز توسعه 20 ساله، سیاست‌های کلی
نظام در بخش شهرسازی مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام، ابلاغی از سوی مقام معظم
رهبری و ماده 169 قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور
(موضوع تدوین و ترویج الگوهای شهرسازی و معماری اسلامی- ایرانی) و به منظور
هماهنگی مطالعات برنامه‌ریزی و طراحی بناها، فضاهای شهری و طرح‌های توسعه
شهری با ویژگی‌های شهرسازی و معماری اسلامی- ایرانی، شورای‌عالی شهرسازی و
معماری ایران در جلسه مورخ 14/12/1391 شاخص‌های لازم‌الرعایه جهت نیل به
شهرسازی و معماری اسلامی- ایرانی را به شرح زیر تصویب کرد.
1-1. دامنه کاربرد
مفاد
این مصوبه از تاریخ ابلاغی برای کلیه طراحان، دستگاه‌ها، سازمان‌ها و
نهادهای تهیه، بررسی، تصویب، نظارت و اجرای طرح‌های معماری بناها و فضاهای
شهری، طرح‌های شهرسازی و توسعه شهری، شهرداری‌ها، سازمان‌های نظام مهندسی
ساختمان و سایر نهادهای ذی‌ربط لازم‌الاجرا خواهد بود.
1-2. حوزه شمول
توسعه
آتی شهرها و روستاها، احداث و توسعه شهرهای جدید، شهرک‌های مسکونی در دست
احداث، طرح‌های آماده‌سازی و کلیه بناهایی که از این پس ساخته می‌شوند، از
زمان ابلاغ مشمول این مصوبه خواهند بود. رعایت مفاد این مصوبه برای بافت‌ها
و بناهای موجود نیز به هنگام حفاظت، مرمت، احیا، بهسازی، نوسازی و بازسازی
الزامی است.
1-3. اهداف
هدف از اجرای این مصوبه عبارت است از:
الف- بازشناسی، احصا و احیای مولفه‌های شهرسازی و معماری اسلامی- ایرانی؛
ب- جریان‌سازی در احیای شهرسازی و معماری اسلامی- ایرانی مبتنی بر روح حاکم بر شهرسازی و معماری ارزشمند تاریخی ایران در دوره معاصر؛
ج- انتظام‌بخشی به مجموعه اقدامات در حال انجام جهت ساماندهی به وضعیت موجود شهرها و روستاها؛
د- استفاده بهینه از منابع و تامین رفاه عمومی (متناسب با آموزه‌های دین مبین اسلام)؛
ه- ساماندهی به سیما و منظر شهرها و روستاها.
1-4. تعاریف
معماری
اسلامی- ایرانی: معماری اسلامی- ایرانی به گونه‌ای از معماری اطلاق می‌شود
که در مرتبه مفهوم منبعث از اصول دین مبین اسلام، در مرتبه معنا دارای
ارزش‌های پایدار مبتنی بر بینش عرفانی ایرانی و در مصداق مبتنی بر
ویژگی‌های بستر طبیعی، فرهنگی و تاریخی سرزمین ایران بوده و در هر یک از
بازه‌های زمانی متناسب با ویژگی‌ها و نیازمندی‌های مراتب گوناگون معنوی و
مادی جوامع انسانی و ب